4857 sayılı İş Kanunu’nun Ağır ve Tehlikeli İşler Başlıklı 85. maddesi “Onaltı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz.

Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağı, kadınlarla onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilecekleri Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.” hükmüne haizken Kanunun bu maddesi 15.5.2008 tarihinde değişmiş ve 1.1.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere “çocuklar” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.

Yine bu madde kapsamında çıkarılan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği ile hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağına, kadınlarla, 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabileceklerine ilişkin hükümler belirlenmiştir. Yönetmeliğin ekinde yer alan çizelgede hangi işlerin ağır ve tehlikeli iş olduğu gösterilmiş ve yine aynı çizelge ile kadınların ve 16-18 yaş genç işçilerin çalıştırılabileceği işler yer almıştır. Bu listede sektörümüzü ilgilendirebilecek olanlardan bazıları aşağıda yer almaktadır:

AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERE AİT ÇİZELGE

	Kadınların çalıştırılabilecekleri işler	16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler
Metal  ve alaşımlarının, metalsi ve alaşımlarının her çeşit döküm (adi döküm, pres döküm, enjeksiyon döküm gibi) ve haddeleme, presleme suretiyle sıcak ve soğuk olarak şekillendirilme işleri.	—	—
Altın, gümüş, bakır, pirinç, alüminyum ve benzeri malzemeden eşya imalatı işleri (Mutfak ve ev eşyası ile süs eşyası imalatında kadın ve genç işçi çalıştırılabilir).	—	—
Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri.	K	Gİ
Her türlü ozalit, fotokopi, teksir, ilan ve reklam basım işleri.	K	—
Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri.(pvc’nin imali ve pvc’den mamül eşyaların yapımında genç işçi çalıştırılamaz)	K	Gİ

Bu hükümlere tabi işyeri sayılabilmek için öncelikle 4857 sayılı İş Kanununa tabi bir iş yeri işletiyor olmak gerekmektedir.

Uygulanacak para cezaları ise şöyledir:

· Ağır ve tehlikeli işlerde onaltı yaşından küçükleri çalıştıran veya ağır ve tehlikeli işler yönetmeliğinde gösterilen yaş kayıtlarına aykırı işçi çalıştıran işveren veya işveren vekiline her işçi için 2011 yılı için 1232,00 TL,

· Aynı maddenin birinci fıkrasında belirtilen mesleki eğitim almamış işçi çalıştıran işveren veya işveren vekiline her işçi başına 2011 yılı için 550,00 TL,

· Ağır ve Tehlikeli İşlerde çalışan işçilere doktor raporu almayan işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi başına 2011 yılı için 245 TL

idari para cezası verilir.

Para cezalarının da büyüklüğü göz önüne alındığında, ağır ve tehlikeli işler kapsamında iş yerleri olan firmaların bu hususta çok dikkatli olmaları gerektiğini düşünüyoruz.

Av. Ayşe Z. AYDIN

ARED Genel Koordinatörü

Açıkhavada Haberler / Mayıs 2011